ΣΑΜΠΙΝΑ ΣΠΙΛΡΑΙΝ

Θεοδόσιος Πιλήσης M.Sc.

Η Σαμπίνα Σπιλράιν γεννήθηκε στις 7 Νοεμβρίου του 1885 στο Ροστόβ ον Ντον από πλούσιους Εβραίους γονείς (Ovcharenko, 1999. Sayers, 2004). Ήταν το πρώτο παιδί της οικογένειας και είχε τρεις μικρότερους αδερφούς και μία αδερφή που απεβίωσε λόγω ασθενείας. Ήδη από την παιδική της ηλικία φαινόταν πως διέθετε έναν πλούσιο εσωτερικό κόσμο καθώς και μία αξιοσημείωτη τάση για ανακάλυψη. Στην ανάπτυξή της σταδιακά παρουσίασε διαφόρων ειδών δυσκολίες και υπήρξαν διαστήματα με έντονα καταθλιπτικά συμπτώματα. Όταν ολοκλήρωσε το γυμνάσιο θηλέων οι γονείς της αποφάσισαν να την πάνε στη Ζυρίχη ώστε να ακολουθήσει την κατάλληλη ψυχιατρική θεραπεία ενώ παράλληλα να σπουδάσει ιατρική. Η Σαμπίνα εισήχθη στην ψυχιατρική κλινική του Burgholzli στις 17 Αυγούστου του 1904 και παρέμεινε ως εσωτερική ασθενής μέχρι την 1η Ιουνίου του 1905 (Carotenuto, 2004).

Ο Γιουνγκ διέγνωσε την ασθένειά της ως “ψυχωτική υστερία” ενώ σχετικά με τα αίτια της διαταραχής της έχει δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στη δυσλειτουργική σχέση που είχε με τους γονείς της σε συνδυασμό με το βίωμα της απώλειας της αδερφής της (Covington, 2001. Hoffer, 2001).

Η Σαμπίνα Σπιλράιν ερωτεύτηκε και αγάπησε τον Γιουνγκ ενώ αναφερόταν στη σχέση τους με τη λέξη “ποίηση”. Η ρήξη στη σχέση τους επήλθε από τον Γιουνγκ καθώς ήταν ήδη νυμφευμένος, πατέρας αλλά και ένας ψυχίατρος που προσπαθούσε να αναδειχθεί επαγγελματικά και κοινωνικά. Ο χωρισμός τους την πλήγωσε βαθιά και στην αναζήτηση του “πατέρα” που θα άντεχε τον πόνο της έστειλε το πρώτο της γράμμα στον Φρόιντ τον Μάιο του 1909 (Πιλήσης, 2012). Τον Μάιο του 1911 αποφοιτά από την ιατρική σχολή του πανεπιστημίου της Ζυρίχης ενώ πραγματοποιεί μία από τις πρώτες ψυχαναλυτικές διατριβές στον τομέα της σχιζοφρένειας. Από τον Οκτώβριο του 1911 μέχρι τον Μάρτιο του 1912 εγκαθίσταται στη Βιέννη και συμμετέχει στις συναντήσεις των απογευμάτων της Τετάρτης. Το 1912 δημοσίευσε ένα από τα πιο σημαντικά της άρθρα με τίτλο “Η καταστροφή ως αιτία της δημιουργίας”. Οι κύριες απόψεις που εξέφρασε αργότερα ο Φρόιντ στο “Πέραν της αρχής της ηδονής” ανήκουν στην Σπιλράιν. Επιπρόσθετα το 1912 πληροφορούμαστε για τον γάμο της με τον δρ. Σέφτελ από την αλληλογραφία της με τον Φρόιντ (Carotenuto, 2004). Ως ψυχαναλύτρια ανέλυσε αρκετούς ανθρώπους μεταξύ των οποίων και τον Ζαν Πιαζέ (Schepeler, 1993. Vidal, 2003). Το 1923 επιστρέφει στη Ρωσία όπου ίδρυσε ένα σπίτι για νήπια και παιδιά σχολικής ηλικίας ελπίζοντας να τους προσφέρει μια καλύτερη σε ποιότητα ζωή. Ωστόσο η ψυχανάλυση στη Ρωσία απαγορεύτηκε και το πολιτικό καθεστώς την ανάγκασε να κλείσει το σπίτι. Το 1942 εκτελέστηκε μαζί με τις δύο κόρες της και άλλους Εβραίους από γερμανικά ναζιστικά στρατεύματα στο Ροστόβ (Carotenuto, 2004).

Σκοπός της ζωής της ήταν η αγάπη και η ατέρμονη προσπάθειά της να ανακαλύψει την αλήθεια και να ανυψώσει την ψυχή από το σώμα. Ο σκοπός της με παραπέμπει στον στίχο του Ανδρέα Εμπειρίκου από το ποίημα Τα Τριαντάφυλλα στο Παράθυρο: “Σκοπός της ζωής μας είναι η αγάπη”. Η αγάπη ήταν τελικά ίσως αυτή που της χάρισε την αιωνιότητα. Η αγάπη για τον άνθρωπο, την επιστήμη και την κοινωνία.

Βιβλιογραφία

Carotenuto, A. (2004). Μυστική συμμετρία. Σαμπίνα Σπιλράιν: Μεταξύ Φρόιντ και Γιουνγκ. Αθήνα: Μέδουσα.

Covington, C. (2001). Comments on the Burgholzli hospital records of Sabina Spielrein. Journal of Analytical Psychology, 46, 105 – 116.

Hoffer, A. (2001). Jung’s analysis of Sabina Spielrein and his use of Freud’s free association method. Journal of Analytical Psychology, 46, 117 – 128.
Ovcharenko, V. (1999). Love, psychoanalysis and destruction. Journal of Analytical Psychology, 44(3), 355 – 373.

Πιλήσης, Θ. (2012). Σαμπίνα Σπιλράιν: Μια αφιέρωση σε μία ξεχασμένη ψυχαναλύτρια. Ανακοίνωση στο 4ο Πανελλήνιο Ψυχιατρικό Συνέδριο στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Κυλλήνη, 1 – 4 Ιουνίου 2012.

Sayers, J. (2004). Transforming At – one – Ment: Spielrein, Jung, Bion. Psychoanalysis and History, 6, 37 – 55.

Schepeler, E. M. (1993). Jean Piaget’s experiences on the couch: Some clues to a mystery. International Journal of Psychoanalysis, 74, 255 – 273.

Vidal, F. (2003). Sabina Spielrein, Jean Piaget: Going their own ways (P. Bennett, Trans.). In C. Covington & B. Wharton (Eds.), Sabina Spielrein: Forgotten Pioneer of Psychoanalysis (pp. 271 – 280). New York: Brunner – Routledge.

Gustav Klimt, Beech Grove, 1902.

Leave a comment